ستونهای CFT دارای اشکال متنوعی از قبیل دایرهای (CHS), بیضوی، مربعی (SHS)، مستطیلی (RHS) و همینطور شش ضلعی هستند. علاوه بر این مقاطعی همچون مقاطع مستطیلی با دو وجه گرد نیز به دلایل زیبایی شناسی معماری کاربرد دارند. البته مقاطع مربعی و مستطیلی به دلیل سهولت در اجرای اتصال تیر به ستون و همینطور مقاومت خمشی مناسبی که دارند، روز به روز بیشتر مورد توجه قرار میگیرند.
از نظر معماری
در مقاومتهای یکسان، مقاطع فولادی پر شده با بتن در مقایسه با مقاطع فولادی و بتنی، ابعاد کوچکتری دارند که علت آن در بخش “ویژگی های سازه ای” به اختصار توضیح داده شده است. همین امر سبب میشود در بخش پارکینگ فضای بیشتری در اختیار باشد و در دیوارها، بیرونزدگیها بشدت کاهش یابد و فضای معماری بهتری در دسترس باشد.
یکی از مواردی که از نظر معماری مطلوب نیست، تعدد ستونها در پلان میباشد که علت آن کوتاه بودن طول دهانهها ست. اما ستونهای CFT این امکان را در اختیار قرار میدهند تا طول دهانهها بلندتر شود که این امر دست طراحان را از نظر معماری بازتر میکند.
از مقاطع فولادی پر شده با بتن هم در سازههای کوتاه مرتبه و هم بلند مرتبه استفاده میشود. از معروفترنی سازههای بلند مرتبهای که از این نوع سیستم استفاده کرده می توان به برج تایپه 101 به ارتفاع 509 متر، ساختمان سگ پلازا به ارتفاع 292 متر و برج کانتون به ارتفاع 600 متر اشاره کرد.
از نظر سازه ای
مقاومت فشاری و مقاومت کششی به ترتیب از مهمترین ویژگیهای ذاتی بتن و فولاد میباشند. در ستونهای CFT به دلیل محصور شدگی سه محوره بتن توسط فولاد، مقاومت فشاری بتن بهبود مییابد. همچنین مقطع HSS از مقاومت کششی بالایی برخوردار است و به دلیل مهارشدگی توسط بتن، در حالت فشار دیرتر دچار کمانش موضعی میگردد. بنابراین اصلیترین ویژگی ذاتی فولاد و بتن به صورت مناسبی بهمار گرفته میشود.
نمودار 1، نتایج مقاومت فشاری یکسری آزمایش روی سه نوع ستون با مقطع فولادی توخالی، مقطع بتنی مسلح و مقطع CFT را نشان میدهد. مقطع فولادی توخالی با تنش تسلیم 363 مگاپاسکال و ضخامت 3.46 میلیمتر و به قطر 160 میلیمتر و بتن با مقاومت فشاری 78 مگاپاسکال در این ستونها استفاده شده و ابعاد مقطع ستون CFT با مقطع فولادی توخالی و ابعاد مقطع بتنی مسلح با ابعاد هسته بتنی غیر مسلح ستون CFT برابر است. همانطور که از نمودار 1 قابل مشاهده است، مقاومت فشاری ستون CFT از مجموع مقاومت فشاری مقطع فولادی توخالی و مقطع بتنی مسلح هم بیشتر است.
علاوهبر این مزیتها، مقاطع فولادی پر شده با بتن به دلیل عملکرد مختلط، ظرفیت استهلاک انرژی بیشتری در مقایسه با مقاطع فولادی توخالی یا مقطع بتنی مسلح دارند.
یکی از چالشهای موجود در سازههای با سیستم باربر جانبی قاب خمشی که بسیار متداول هستند، کنترل تغییر مکانهای جانبی است. برای کاهش تغییر مکانهای جانبی، نیاز به ممان اینرسی بیشتر در ستونها داریم که این امر با افزایش ابعاد مقاطع فولادی توخالی و مقاطع بتنی میسر میشود؛ اما در ستونهای CFT بدون نیاز به افزایش ابعاد مقطع، سختی مناسب به دلیل حضور همزمان فولاد و بتن بدست میآید و بنابراین سختی جانبی این نوع سازهها از سازههای فولادی و بتنی بیشتر خواهد بود.
از نظر اقتصادی
1) کاهش میزان فولاد مصرفی که منجر به کاهش هزینههای تمام شده میشود.
2) هزینه کمتر این نوع ستونها نظر به مقدار مصالح مصرفی در مقایسه با مقاطع فولادی برای رسیدن به مقاومت مشخص، استفاده بهینه از فولاد و بتن و نسبتهای مجاز زیاد بعد به ضخامت.
3) کاهش هزینههای رنگآمیزی در مقاطع بسته نسبت به مقاطع باز.
4) کاهش هزینه آمادهسازی سطح باتوجه به تولید خودکار مقاطع HSS از ورق فولادی رول شده.
5) کاهش هزینههای تمام شده مقاطع HSS باوجود کیفیت بالاتر نسبت به مقاطع معمول.
6) کاهش زمان ساخت مقاطع HSS بهدلیل پیشساختگی.
7) کیفیت و دقت بالای ساخت این مقاطع به دلیل تولید صنعتی.
8) کاهش تاخیرهای ناشی از خطای ساخت در حین نصب سازه.
9) کاهش زمان ساخت و ساز در مقایسه با سازههای بتنی باتوجه به آنکه در این نوع ستونها مقطع HSS مانند قالب عمل میکند و نیاز به صرف زمان برای بازکردن قالبها دیگر وجود ندارد.
10) کاهش زمان ساخت و ساز در مقایسه با سازههای بتنی باتوجه به آنکه در سازههای CFT دیگر نیاز به صرف زمان زیاد برای رسیدن بتن به مقاومت کافی برای تحمل بارهای سرویس نیست؛ به این ترتیب مدت زمان اجرای یک پروژه فولادی 30 درصد و اجرای پروژه بتنی 60 درصد بیشتر از یک پروژه CFT زمان میبرد.
11) مقاومت بیشتر ستونهای CFT درمقایسه با دیگر ستونها دربرابر حریق بهطوری که مقاومت اعضا با مقطع فولادی پر شده با بتن در برابر حریق، بهدلیل جذب گرما توسط هسته بتنی، تغییرات دما در جدار فولادی با سرعت پایینتری رخ میدهد که باعث افزایش چشمگیر مقاومت عضو در برابر حریق میگردد و درصورت از دست رفتن مقاومت مقطع فولادی، هسته بتنی باربری را برعهده گرفته و از فروریزش ناگهانی جلوگیری میکند.